موتاسیون در ژن JAK2
( Janus associated Kinase 2 ) در ناهنجاری های میلوپرولیفتراتیو:
معرفی تست :
اصطلاح ناهنجاری های میلوپرولیفتراتیو گروهی از اختلالات بوجود آمده از سلولهای بنیادی مغز استخوان را توصیف میکند که بوسیله تکثیر کلونال یک یا بیشتر از ترکیبات خون ساز در مغز استخوان و در بسیاری از موارد ، کبد و طحال مشخص می شود. یک جهش اکتسابی واحد در تیروزین کیناز سیتوپلاسمی (کیناز همراه با Janus2) در مغز استخوان یا خون محیطی (هتروزیگوت یا هموزیگوت) تقریبا همه بیماران PV
(Polycythemia Vera ) 23-95 % بیماران ET (Essential Thrombocythemia) و 50% بیماران با اختلال میلو پرو لیفتراتیو (MPD) را درگیر میکند.این جهش در اثر جایگزینی یک تیمیدین به گوانین (T―›G)در1849امین نوکلئوتید در اگزون 14 اینژن اتفاق میافتد. در اثر این جایگزینی اسید آمینه والین در کدون 617 به فنیل آلانین تبدیل میشود ( V617F ).در آزمایشگاه نوین ژنتیک این موتاسیون با روش PCR تعیین میشود و جواب تست به دو صورت Positive یا Negative گزارش میشود که افراد مثبت به دو دسته هتروزیگوت و هموزیگوت تقسیم بندی می شوند.
نمونه مورد نیاز | 6cc خون سیاهرگی آغشته به EDTA |
مدارک مورد نیاز | آخرین جواب آزمایشات CBC و اطلاع از آخرین دوره شیمی درمانی و مصرف دارو |
زمان جوابدهی | حداکثر 3 روز کاری |
قاطعیت آزمایش | 99% |
بررسی کمی وکیفی CML
لوسمی میلوئیدی مزمن (CML) نوعی سرطان خون است که به دلیل تکثیر بیش از حد سلول های رده ی میلوسیت در مغز استخوان ایجاد می شود . در CML اختلال کروموزومی فیلادلفیا به وجود می آید (ترانسلوکاسیونt(9;22) )
در اثر این انتقال کروموزومی دو ژن BCR و ABL در کنار هم قرار می گیرد . از روی این الحاق ژنی BCR-ABL پروتئینی ساخته می شود به نام تیروزین کیناز (TK) ، این پروتئین بر روی غشای سلولی قرار گرفته و مانع از القای آپوپتوز (مرگ برنامه ریزی شده ی سلول ) در سلول های رده ی میلوئید می گردد در نتیجه سلول های این رده بدون داشتن هیچ مرگی مرتباً تکثیر می شوند و سطح آنها در خون بالا می رود و CML را به وجود می آورند .تقریباً 98-95 درصد افرادی که CML دارند دارای کروموزوم فیلادلفیا می باشند در 5-2 درصد موارد ترانسلوکاسیون کروموزومی وجود ندارد یعنی کروموزوم جا به جا نشده است بلکه ژن جا به جا گشته است که به این حالت ساب کروموزمال ترانسلوکاسیون گفته می شود . در نتیجه در 5-2 درصد موارد احتمال اینکه فرد CML دارای کروموزوم فیلادلفیای منفی باشد وجود دارد ولی الحاق ژنی BCR-ABL حتماً مثبت می باشد .
بخش انکوژنتیک آزمایشگاه نوین ژنتیک با بهره گیری از روشهای کیفی و کمی به بررسی حضور یا عدم حضور پروتئین محصول الحاق ژنی BCR-ABL و همچنین تعیین روند پایش درمان از طریق اندازه گیری سطوح mRNA ، BCR-ABL می پردازد.
نمونه مورد نیاز | 10cc خون سیاهرگی آغشته به EDTA و یا بیش از 2cc نمونه مغز استخوان همراه EDTA |
مدارک مورد نیاز | آخرین جواب آزمایشات CBC و اطلاع از آخرین دوره شیمی درمانی و مصرف دارو |
زمان جوابدهی | حداکثر 2 روز کاریبرای تست کیفی و 7 روز کاری برای تست کمی |
قاطعیت آزمایش | حساسیت این آزمایش 1 به 106 می باشد |
بررسی جهش های ژن KRAS در سرطان گوارش و ریه
انکوژن KRAS يکي از مجموعه انکوژن هاي خانواده Ras است و پروتئين حاصل از اين ژن ، آنزيم GTPase نام دارد. درحالي که نوع نرمال يا wild type اين ژن نقش عمده اي در فرآيندهاي سلولي مثل تکثير، تمايز و پيري سلول دارد، نوع جهش يافته آن انکوژن هايي هستند که در بسياري از سرطان ها (مثل سرطان کولون، سرطان پانکراس، سرطان ريه و لوسمي ها) ديده مي شوند. مهمترين منطقه از ژن KRAS که در فعال سازي انکوژني نقش دارد جهش هايي است که در کدون 12 و 13 اين ژن ايجاد مي شود. جهش هايKRAS در پاسخ بيمار به درمان با آنتي بادي هاي مونوکلونال EGFR و نيز بازدارنده هاي تيروزين کينازينقش دارد.جهشهاي شايع منطقه KRAS عبارتند از: codon 12 Asp (GGT>GAT), codon 12 Ala (GGT>GCT), codon 12 Val (GGT>GTT), codon 12 Ser (GGT>AGT), codon 12 Arg (GGT>CGT), codon 12 Cys (GGT>TGT), codon 12 lle, codon 12 Leu, codon 13 Asp (GGC>GAC), codon 13 Cys (GGC>TGC), codon 13 Ser (GGC>AGC), codon 13 Arg (GGC>CGC), codon 13 Ala (GGC>GCC), codon 13 Val (GGC>GTC) قبل از شروع درمان با داروهاي هدف گيرنده EGFR در بيماران مبتلا به سرطان دستگاه گوارش يا سرطان ريه بررسي جهش در ژن KRAS مي بايست صورت گيرد. در بيماران مبتلا به سرطان دستگاه گوارش و سرطان ريه فقدان جهش نشان دهنده موفقيت بيشتر در پاسخ به درمان هاي با هدفگيري EGFR است و نيز بيانگر بقاء بيشتر بيمار با چنين درمان هايي مي باشد. وجود جهش KRAS درکدون هاي 12 و 13 خطر مقاومت به درمان هاي با هدفگيری EGFR را به 93% افزايش مي دهد.
بخش انکوژنتیک آزمایشگاه نوین ژنتیک با استفاده از تکنیک PCR و توالي يابي به بررسی جهش های شایع اگزون 1 (کدون 12و13) و اگزون 2 (کدون 61) می پردازد.
نمونه مورد نیاز | بلوک پارافيني بافت تومور حاوي حداقل 20% سلولهای توموری براي تشخيص در فرد مبتلا |
مدارک مورد نیاز | آخرین جواب آزمایشات و اطلاع از آخرین دوره شیمی درمانی و مصرف دارو |
زمان جوابدهی | حداکثر 5 روز کاری |
قاطعیت آزمایش | 99% |
جهش های ژن BRAF
پروتئین های RAF، سرین/ ترئونین کینازهایی هستند که پایین دست RAS در مسیر سیگنالینگ سلول قرار دارند، اخیرا، موتاسیونهایی در ژن BRAFدر بیش از 60 درصد موارد در سرطان های در تیروئید و ملانوما و به میزان کمتری در ریه، کولون و کارسینومای رحم گزارش شده اند. دو نقطه داغ موتاسیون در ژن BRAF وجود دارد. 89 درصد جهش ها در بخش فعال دومین کیناز و 11 درصد از جهش ها هم درون لوپ غنی از گلایسین و دومین کینازی وجود دارد. نشان داده شده که پروتئین های جهش یافته BRAF فعالیت کینازی را بالا برده و می توانند NIH3T3 سلولها را تغییر شکل دهند. این ژن به عنوان مارکر پیش بینی کننده برای درمان بیماران مفید است. این جهش ها سبب ایجاد مقاومت به درمان با داروهای anti-EGFR می شوند.
بخش انکوژنتیک آزمایشگاه نوین ژنتیک با استفاده از تکنیک PCR و توالي يابي به بررسی جهش در کدون 600 ژن BRAF میپردازد.
نمونه مورد نیاز | بلوک پارافيني بافت تومور حاوي حداقل 20% سلولهای توموری براي تشخيص در فرد مبتلا |
مدارک مورد نیاز | آخرین جواب آزمایشات و اطلاع از آخرین دوره شیمی درمانی و مصرف دارو |
زمان جوابدهی | حداکثر 5 روز کاری |
قاطعیت آزمایش | 99% |
جابجایی t(15;17) PML-RARA
این جابجایی کروموزومی در 10% از بزرگسالان مبتلا به ANLL ديده مي شود. شيوع آن در جمعيت 1 به 106مي باشد. بيماري در هر سني بروز مي کند اما در جوانان شايع تر و با کاهش گلبول هاي سفيد و پلاکت همراه است. در 15 تا 20% از موارد مرگ زودرس ديده شده است و در 70% از موارد بيماران بين 1 تا 3 سال زنده مي مانند. ژنهاي درگير در اين نوع جابجايي عبارتند از: ژن PML در ناحيه 22 q کروموزوم 15 و ژن RAR Alpha بر روي کروموزوم 17 در ناحيه 21 q-12 . نقاط شکست متعددي بر روي ژن PML بين اينترون 3 و اگزون 7 a ديده شده است اما تنها يک نقطه شکست بر روي اينترون 2 ژن RAR Alpha وجود دارد. به علت تعداد نقاط شکست در ژن PML فيوژن هاي تشکيل شده هم مختلف مي باشند.
بخش انکوژنتیک آزمایشگاه نوین ژنتیک با استفاده از تکنیک RT-PCR به تشخییص این جابجایی می پردازد.
نمونه مورد نیاز | 10cc خون سیاهرگی آغشته به EDTA ویا بیش از cc2 نمونه مغز استخوان همراه EDTA |
مدارک مورد نیاز | آخرین جواب آزمایشات CBC و اطلاع از آخرین دوره شیمی درمانی و مصرف دارو |
زمان جوابدهی | حداکثر 3 روز کاری |
قاطعیت آزمایش | 99% |